De bouwsector staat voor een enorme uitdaging: bouwen op een manier die niet alleen voldoet aan de huidige woning- en utiliteitsvraag, maar ook toekomstbestendig is. Circulariteit speelt hierin een sleutelrol. Maar wat betekent circulair bouwen nu eigenlijk in de praktijk, en hoe wordt dit toegepast bij modulaire bouwprojecten?
Wat is circulair bouwen?
Circulair bouwen draait om het sluiten van de kringloop van materialen. In plaats van bouwen → gebruiken → slopen, richt circulair bouwen zich op ontwerpen en bouwen op een manier die materialen, grondstoffen en energie zoveel mogelijk behoudt. Dit betekent hergebruik, recycling en het verlengen van de levensduur van gebouwen.
Praktische toepassingen van circulariteit
In de praktijk wordt circulariteit in de bouw op verschillende manieren toegepast:
1. Herbruikbare bouwmodules
Modulaire bouwsystemen zijn volledig demontabel. Dat betekent dat complete woon- of kantoorunits op een later moment elders opnieuw ingezet kunnen worden. Zo blijft de waarde van materialen behouden en wordt sloopafval beperkt.
2. Slim materiaalgebruik
In een gecontroleerde fabriek worden bouwmaterialen zeer efficiënt verwerkt. Dit zorgt voor minder zaagverlies en afval. Ongebruikte restmaterialen kunnen direct worden hergebruikt in nieuwe modules.
3. Recycling en biobased materialen
Materialen zoals hout, gipsplaten en metalen worden steeds vaker zo ontworpen dat ze eenvoudig uit elkaar te halen en te recyclen zijn. Daarnaast winnen biobased materialen, zoals hout en hennepisolatie, terrein.
4. Energie-efficiënte gebouwen
Circulariteit gaat niet alleen om materialen, maar ook om energie. Gebouwen worden steeds vaker uitgerust met zonnepanelen, warmtepompen en hoogwaardige isolatie, zodat de energiebehoefte minimaal is en het gebouw energiezuinig functioneert.
5. Flexibiliteit en aanpasbaarheid
Een circulair gebouw kan zich aanpassen aan nieuwe functies. Zo kan een schoolgebouw later worden omgebouwd tot woningen, of een kantoor tot zorginstelling. Dit voorkomt onnodige nieuwbouw en grondstoffengebruik.
Waarom is circulair bouwen belangrijk?
- Minder CO₂-uitstoot en stikstofuitstoot
- Tot 90% minder bouwafval dankzij hergebruik
- Lagere kosten op de lange termijn
- Voorbereid op de wet- en regelgeving van de toekomst (Nederland streeft naar een volledig circulaire bouwsector in 2050)
Duurzaam bouwen focust op energiezuinigheid en milieuvriendelijke materialen, terwijl circulair bouwen nadruk legt op hergebruik, demontage en het verlengen van de levensduur van materialen.
Niet automatisch, maar modulaire bouw leent zich uitstekend voor circulariteit doordat modules demontabel, verplaatsbaar en herbruikbaar zijn.
Voorbeelden zijn hout, staal, beton, glas en gipsplaten. Ook biobased materialen worden steeds vaker toegepast.
De initiële investering kan soms hoger zijn, maar door hergebruik, minder afval en lagere exploitatiekosten zijn circulaire gebouwen op de lange termijn vaak goedkoper.
De Nederlandse overheid streeft naar een volledig circulaire bouw in 2050. Dit betekent dat wet- en regelgeving steeds meer in de richting van circulaire bouwprojecten beweegt.
